TOÀ NHÀ CATINAT

Toà nhà Catinat mang giá trị kiến trúc - lịch sử thời Pháp thuộc có tuổi đời gần 100 năm. Được xây dựng trên dấu tích thành cổ, toà nhà từng là nơi làm việc của nhiều công ty lớn, trong đó có văn phòng du lịch Bureau Officiel du Tourisme Indochinois và trụ sở Lãnh sự quán Hoa Kỳ. Hiện tại, nơi đây là trung tâm mua sắm của nhiều thương hiệu thời trang nội địa, quán ăn, cà phê,.. với văn hoá kinh doanh chung cư hiện đại, sáng tạo nhưng vẫn giữ được nét cổ kính vốn có của toà nhà.

Phát hiện nền thành cổ. 

Phát hiện này được thực hiện tại ngã ba Rue Catinat ( Đồng Khởi ) - con phố mua sắm sầm uất bây giờ với Rue de Lagrandière ( Lý Tự Trọng ). Sau khi phá bỏ các tòa nhà cũ, các công nhân đã đào đất để chuẩn bị nền móng cho một tòa nhà mới. Tuy nhiên, khi đạt đến độ sâu nhất định, họ gặp phải sự kháng cự bất ngờ. Ở đó, họ tìm thấy những bức tường vững chắc được làm từ những tảng đá khổng lồ, có hình dáng rất đặc biệt. Sự tồn tại của chúng ở độ sâu này khiến các kỹ sư ngạc nhiên. Ông Jean Bouchot, Nhà lưu trữ Chính phủ Nam Kỳ, ngay lập tức được hỏi ý kiến. Nhờ những bản đồ ban đầu của thành phố, ông không mất nhiều thời gian để xác định những tàn tích được đề cập là tàn tích của thành cổ Sài Gòn đầu tiên, được xây dựng vào năm 1790. Ông Louis Finot, giám đốc École Française d'Extrême-Orient (EFEO) đã xác nhận giả thuyết này.

Trên thực tế, cho đến tận năm 1835, cửa Càn Nguyên, cửa ngõ chính phía nam của Thành Gia Định năm 1790, đã nằm trên đường Đồng Khởi ngày nay, giữa ngã ba Lý Trọng và Lê Thánh Tôn. Do đó, rất có thể dấu tích được phát hiện vào năm 1926 trong quá trình xây dựng tòa nhà Catinat chính là thành lũy bao quanh cánh cổng này.

Sau đó, việc xây dựng được tiến hành nhanh chóng và tòa nhà Catinat với lối vào chính ở số 26 Rue de Lagrandière được khánh thành vào đầu năm 1927. Những tấm biển ghi tên các kiến ​​trúc sư của nó (“Architectes du Credit Foncière de l'Indochine”) và chủ sở hữu của nó (SUFIC) đã được lắp đặt trên các bức tường của tòa nhà.

Thời kỳ hoàng kim – trụ sở của nhiều văn phòng nổi tiếng.

Toà nhà được thiết kế theo phong cách Art Decor như một khu phát triển hạng sang nhắm đến nhóm khách hàng cao cấp. Trong những năm 1930 và 1940, cư dân của nó bao gồm các văn phòng Sài Gòn của một số đồn điền cao su như: Société des Hévéas de Tây-Ninh, Société Indochinoise des Plantations Réunis de Mimot và Plantation de Phúc-Ha. Những văn phòng khác bao gồm các tạp chí Revue Indo-chinoise Illustrée và l'Impartial (đã đăng câu chuyện về di tích thành cổ), văn phòng du lịch chính của thành phố, Bureau Officiel du Tourisme Indochinois ( 1937). Vào những năm 1940, chủ sở hữu tòa nhà SUFIC và công ty Frigorifique cũng đến cư trú tại đây.

Tuy nhiên, có lẽ điều thực sự khẳng định vị thế của tòa nhà Catinat như một trong những phần bất động sản thuộc địa được mong muốn nhất là việc mở Lãnh sự quán Hoa Kỳ tại đây vào đầu những năm 1930. Đây là trụ sở thứ ba của cơ quan đại diện ngoại giao Mỹ tại Sài Gòn sau số 4 Rue Catinat (Đồng Khởi) và 25 Rue Taberd (Nguyễn Du), và ngày 23/11/1941 nó trở thành mục tiêu của một vụ đánh bom tàn khốc – được cho là đã gây ra bởi “những kẻ cực đoan Nhật Bản” – gây ra thiệt hại lớn cho tòa nhà. Ngay sau đó, Lãnh sự quán Mỹ lại chuyển đến số 4 Rue Guynemer (nay là đường Hồ Tùng Mậu) trước khi khai trương Đại sứ quán Hoa Kỳ chuyên dụng đầu tiên trên Boulevard de la Somme (Đại lộ Hàm Nghi) vào năm 1950.

Trung tâm thương mại nhộn nhịp ẩn bên trong toà nhà.

Sau khi thống nhất, toà nhà Catinat có một cuộc sống bình yên, theo tiến độ của thời gian, những người trẻ Sài Gòn mang đến nơi đây một đời sống tình thần và diện mạo mới với các cửa hàng, shop thời trang, quán cà phê nổi tiếng như: Cộng cà phê, Mr.Simple, Americus & Gosani, LIBÉ,… Phía tầng hầm toà nhà còn là tổ hợp những cửa hàng thời gian nội địa local brand - NEW PLAY GROUND được các bạn trẻ ưa chuộng. Những yếu tố Art Deco trong công trình được bảo tồn gần như nguyên vẹn, từ nền gạch cũ, cầu thang sắt uốn lượn, đến chiếc thang máy cũ kỹ vẫn hàng ngày lên xuống đều đều chậm rãi. Nhưng bên trong các khu vực được cho thuê là những không gian mang phong cách riêng biệt, thể hiện cá tính của mỗi cửa hàng, tạo nên văn hoá buôn bán tại chung cư rất đặc biệt thu hút nhiều khách trong và ngoài nước.